In de Kristalzaal van Oibibio maak ik Satsang, een ontmoeting met waarheid, mee met Isaac Shapiro. We zitten eerst een paar minuten stil, en na een gezongen om-klank zegt Isaac: "Laat er vrede en liefde zijn onder alle wezens in het universum. Om shanti, shanti, shanti. Namaskar."

Iedereen wordt welkom geheten en uitgenodigd om vragen te stellen. Wat aarzelend komen de eerste vragen los. Er is iets vreemds aan Isaacs antwoorden. Hij lijkt er geen enkel doel mee te beogen. Het enige wat hij doet is het wegnemen van de vraag, en voor het daarop ontstane vacuüm geeft hij niets in de plaats. En in die leegte zetelt een gigantische zegening. Het is onmiddellijk voelbaar. Nu hier niets is ingevuld, is de ruimte tussen de sterren en planeten in al haar helderheid aanwezig in de Kristalzaal. Het universele licht van bewustzijn doordringt mijn zonnig hart in een diep besef van onvoorwaardelijke liefde.
-"Ik wil iets weten over keuze.", vraagt iemand: "Je hebt een gedachte, en dan kun je kiezen of je wel of geen actie gaat ondernemen vanuit die gedachte. Dan kan die actie liefde of angst creëeren..."
-"Zolang er een idee van keuze is, is er angst.", zegt Isaac: "Laten we een experiment doen, want dit moet ervaren worden. Het is goed om het te begrijpen, maar het is ook goed om nu een moment te nemen en te kijken. Je stopt en raakt het bewustzijn, je ervaart het. Hier is liefde. Ik kijk in je ogen en ik zie liefde. Breng nu het idee van keuze binnen. Nu moet je kiezen of je liefdevol wilt blijven of niet."
Een korte stilte, dan roept de vragensteller opgeruimd: "OK, ik heb het: er is geen keuze!"
-"Heel fijn.", lacht Isaac: "Dit is mooi, want we kunnen het wel intellectualiseren, maar je kunt het alleen vanuit je eigen hart zien. Als je gewoon zit als het bewustzijn zelf, dan is er alleen maar liefde. Dan kan het lijken of er geen liefde kan zijn, maar dit is een truc van het denken. Het is niet waar."
-"Perfect, dank je."
Later gaat Isaac in de zaal zitten. Ieder die dat wil kan, om de beurt, op zijn stoel zitten, tegenover het publiek. Je kunt hem dan in zijn ogen kijken, een smeltende ervaring. Niet dat hij enige drukte maakt, nee, hij schijnt me volledig ontspannen toe. Hij is supergewoon, eigenlijk. Iemand die in het dagelijks verkeer nauwelijks zou opvallen. Ik ga ook een keer zitten, en wat ik zie is moeilijk te beschrijven zonder te vervallen in superlatieven. De mensen tegenover me zien eruit als een groot feestelijk bloemstuk. Het licht zindert in me en rondom. Het licht neemt het over en er is liefde, en liefde is duidelijk de oplossing. Deze oplossing in de eenheid is schoonheid en harmonie. Niets in de wereld is van groter belang dan deze innerlijke vrede. Niets kan je nog redden als je in dit geluk verdronken bent. Ik weet het: goede wijn behoeft geen krans, maar dit is champagne. Mijn huid trilt van puur geluk. "Dit is voorbij de intimiteit.", lacht Isaac: "Intimiteit vraagt nabijheid, maar dit is veel dichterbij, dit is één."

Isaac, wat maakt Satsang toch zo sterk?

Hier moet ik meer van weten, dus maak ik een afspraak met Isaac (46). We ontmoeten elkaar in een huis aan de Vondelstraat, waar hij logeert met zijn vriendin Kali. Koekjes bij de thee. Het raam staat open, het is 31 mei, de lente is rijp. Buiten hoor je de vogels en ruik je het park.
-"Isaac, wat maakt Satsang toch zo sterk?"
-"Ik doe niets. Ik probeer niemand te veranderen. Ik doe niets, maar op de een of andere manier zien de mensen hun eigen stilte. In ieder geval wordt hun geest kalm. In deze stilte kan iets zichzelf ontvouwen. Ik kan het zien wanneer het gebeurt. Het is duidelijk, er is zo'n geluk daar. Veel mensen stellen vragen, en we kunnen samen naar deze vragen kijken. Maar als je er direct naar kijkt, dan vallen ze weg, omdat daar echt niets is, eigenlijk."
-"Wat betekenen die Indiase woorden aan het begin van Satsang?"
"Om is de klank van alles en shanti is Sanskriet voor vrede. Namaskar betekent: als jij en ik elkaar ontmoeten in het hart, dan is er één, dan is er schoonheid. Het is de erkenning van het hart in alle wezens."
-"Onderweg hier naartoe, bedacht ik me dat er in één seconde veel dingen gebeuren. Zoveel dat je het niet kunt bevatten. En het lijkt dat wanneer je alle momenten samen hebt en alle gebeurtenissen, dat dit samen niets is. Is het als dit?"
-"Ja, er is zoveel gaande, maar in de kern is er niets gaande. In de stilte van je eigen hart is het zo stil."
-"Is dat niets omdat alles er in gebalanceerd is?"
-"Ja, alles en niets, deze hele show. Het is grappig, de wetenschappers zeggen ons: Dit is niets.", Isaac bonkt op de tafel: "Het is atomen en voornamelijk ruimte. Een paar krachten en dan de zwarte tafel. De wetenschappers zijn het nu eens met de mystici."
-"Sommigen van hen."
-"Sommigen, ja."
-"En toch is er iets. Er is jou, er is mij."
-"Er is spel."
-"Is dat een illusie? Is het een relativiteit binnen het absolute?"
-"Het is een relativiteit binnen het absolute. Het is een illusie in de zin dat het niet blijvend is. In het Oosten spreken ze erover als een droom. Als we dromen, dan voelt het heel echt. Maar als we wakker worden zeggen we: dat was alleen maar een droom. De wijzen zeggen ons dat alles wat komt en gaat niet echt kan zijn. Het criterium voor dromen is, dat het er niet meer is als we ontwaken. Volgens dat criterium is de wakkere staat ook een droom. Maar het voelt heel echt."
-"Ja, als je iemand vasthoudt. Ik kan jou vastpakken. Op dat moment voelt het heel echt. Heel solide."
-"Een echte ervaring, ja. Hetzelfde in de droomstaat. Je hebt iemand gekust in de droomstaat of de liefde bedreven. Je kunt zelfs ejaculeren. Of je schopt tegen een bal in je slaap, en opeens roept je vriendin: hé, hou op met schoppen! Het is zo echt, dat zelfs je voet trapt."
-"Aan de andere kant kun je zeggen: Dit duurt dan wel niet eeuwig, maar ik kan me er in ieder geval aan vasthouden. Maar deze nietsheid geeft niets om aan vast te houden."
-"Er is niets om je aan vast te houden. Daarom is er in sommige opzichten een paradox. Als je de nietsheid raakt, dan zie je één ding zeker: dat je alles bent. Er is geen begrenzing."
-"Hoe kun je deze nietsheid solide maken?"
-"Je kunt het niet solide maken, want het heeft geen specifieke kwaliteit. Het is de grondbasis van alles dat solide is, het is het substratum. We zijn hier en er zijn objecten en er is ruimte. Ieder object moet in de ruimte zijn. De ruimte kun je niet zien en je kunt niet zeggen dat het solide is, maar er moet ruimte zijn voor de objecten. Zowel de objecten als de ruimte bevinden zich in het bewustzijn. Alles wijst naar dit bewustzijn, zie je, maar waar het is? Het is overal. Het is niet mogelijk om het solide te maken. Het is alles en overal, en het is nergens."
-"Het is dus alles of het is niets, maar niet iets er tussenin."
-"Het is beiden, ja. Het is alles en niets."
-"Dus de kwaliteit is totaliteit."
-"Totaliteit. En dit is je eigen ervaring, dat kan ik zien."
-"Dus het is allemaal in jezelf?"
-"Alles is binnenin je. Alle tijd, alle ruimte, alle materie.", Isaac neemt een kleine pauze, ademt in, ademt uit: "Alles is binnenin je en het bestaat werkelijk niet!"
-"Het is me wat moois!"
-"Dit is de grap, zo'n grap. Je kunt het intellectueel begrijpen, maar tot je de directeervaringhebt is het
betekenisloos."
-"Je hebt in Satsang een foto van Poonjaji en een foto van Ramana Maharshi aan de wand hangen. Wat betekenen deze twee figuren voor je?"
-"Ramana wordt erkend als een van de grote wijzen van deze eeuw in India. Hij ontwaakte op vroege leeftijd. Toen hij deze ervaring proefde werd hij er zo door opgenomen dat hij jarenlang met niemand sprak. Hij bleef gewoon zitten en absorbeerde zichzelf er helemaal in. De mensen zagen hem zitten terwijl de tranen over zijn wangen vloeiden. Hij stelde geen belang meer in voedsel, in het onderhouden van zijn lichaam, in wat dan ook. Het ontwaken raakte hem zo sterk dat hij geen enkele andere interesse meer had. Zijn verwerkelijking was zodanig dat de geest van de mensen die langskwamen stil werd. En zijn lering is heel simpel, hij zei: "Stilte is de krachtigste leraar."
Poonjaji ontmoette Ramana en werd verliefd, en hij zag zichzelf. Sindsdien heeft hij de wereld rondgereisd. Voor het grootste deel van zijn leven ontmoette hij links en rechts mensen die de ervaring kregen van wie ze zijn. Voor ze het wisten was hij al weer vertrokken, en niemand wist waar hij te bereiken was. Zo'n vijf jaar geleden werd Poonjaji beschikbaar voor westerlingen. Hij vestigde zich in Lucknow, in India. Hij is nu 85. Hij was behoorlijk fel: de mensen moesten zichzelf zien, iedereen moest het krijgen! Maar de laatste twee jaar is hij erg speels, en in mijn visie is het zelfs sterker geworden. Hij is zo'n expressie van bewustzijn, zo leeg. Hij geeft gewoon licht. Hij is een perfecte leraar, hij legt je niets op."

Osho

-"Wat vind je van Osho, voorheen Bhagwan?"
-"Osho is een zeer controversiële meester. Een van de mooiste sprekers van onze tijd, echt een schitterend spreker. Hij verstond de kunst om mensen tot een vierende levenswijze te brengen. Ook vandaag nog staan de sanyassins hierom bekend. Hij heeft bij heel veel mensen de interesse in vrede en liefde en schoonheid aangewakkerd. Ik ben hem daar dankbaar voor, maar nu is het tijd voor de mensen om thuis te komen, en de klus te klaren."
-"Ik heb Krishnamurti in Zwitserland gezien. Ben je hem wel eens tegen gekomen?"
-"Ik heb Krishnamurti gelezen toen ik jong was. Het voelde voor mij als: Wow!, hier is iemand die iets heel herkenbaars, iets heel moois schrijft. Ik zag video's van hem, en hij had een prachtige manier van spreken en een prachtige manier van zijn. Maar op de een of andere manier kregen de mensen rond hem geen directe ervaring. Poonjaji sprak soms ergens waar Krishnamurti sprak en iemand daar in India zei: "Krishnamurti schilt de kokosnoot en Poonjaji slaat hem kapot."

De directe ervaring

-"Hoe belangrijk is Poonjaji voor jou?"
-"Ik ben heel dankbaar dat ik hem ontmoet heb, want ik heb vele jaren gezocht. Ik had al een ervaring van wie ik was, maar ik kende het geheim niet. Het was alsof ik iemand nodig had, die zei: Ja, dat is het! Ik heb jaren besteed aan het onderzoeken van mijn eigen denken en bewustzijn, maar de ervaring heeft niets van doen met een intellectueel begrip. Het kostte me wat tijd om de activiteit van de analyse van alles wat er in mijn geest omging tot rust te laten komen. Maar het kwam tot rust, het kwam tot rust uit zichzelf. En dat is zo'n geluk, zo'n groot geluk. Dit is wat er ook gebeurt met de mensen in Satsang. Ze komen, ze hebben een doorgrond begrip, maar hen ontbreekt de directe ervaring. En dat deze directe ervaring ontstaat in Satsang is zo'n zegen."
-"Het verbaast me hoe makkelijk het gebeurt met veel mensen."
-"Het is zo makkelijk, dat is ook zo verwonderlijk. Ik ben zelf ook verrast. Ik reis nu zo'n vier jaar rond met Satsang. Mensen komen vaak met allerlei verwachtingen, maar het denken komt vrij snel tot rust in Satsang. Je kunt met vragen komen, maar de vragen blijven niet. Dat hebben mensen me vaak verteld. Ze kwamen naar Satsang met problemen, hun denken draaide rond, en het stopte. Ze voelen vrede en ze voelen zich gelukkig, vanwege die vrede."
-"Je gaat ook wel heel geduldig met de mensen om."
-"Ikzelf heb niet het besef dat ik geduldig ben. De mensen komen me heel mooi voor. Ik hou van ze, en ik kan eigenlijk niet zeggen dat ik van ze hou: ze zijn mijzelf."
-"Ben je niet bang dat je dit morgen niet meer hebt?"
-"Nee.", Isaac giechelt ontspannen: "Nee, Dick."
-"Hoe kun je zo zeker zijn?"
-"Mmmh, gewoon vanwege de aard. Morgen bestaat alleen als een foto in mijn geest. Het verleden is ook alleen maar een foto."
-"Nu weet je dit, maar morgen ben je misschien uit de eenheid. Zoveel mensen zijn er uit."
-"Nee, niemand is er uit. Dat is de grap. Niemand is er uit. Ze denken dat ze er uit zijn. Dat is alles."
-"OK.", probeer ik nog, als advocaat van de duivel: "Maar ben je niet bang dat je morgen gaat denken dat je er uit bent?"
-"In mijn eigen ervaring ben ik flink getest. Vorig jaar had ik een heel moeilijke scheiding. Twee jongens van wie ik hield met heel mijn hart, met wie ik sinds hun geboorte iedere dag heb besteed, zijn van me weggerukt door hun moeder. Dat was heel pijnlijk. En een centrum dat ik in Hawaii had gekocht, een mooi huis en fruitbomen die ik plantte, was ik in een keer kwijt. En de vrouw van wie ik hield. Alles voorbij, in een mum van tijd! Ik weet niet of je zoveel meer kwijt kunt raken. Mischien je gezondheid of je lichaam. We kenden elkaar negen jaar, het was geen kortstondig iets. En zelfs in dat alles bleef de stilte, de vrede bleef. En Satsang ging door in die tijd. En er waren veel dagen dat ik telefoontjes van advocaten en allerlei toestanden kreeg. En een van de ergste facetten van leven op deze planeet is dealen met advocaten en razende vrouwen!"
-"Dat is de hel!"
-"Vooral met iemand van wie je houdt, en opeens is ze zo boos op je."
-"Dan zijn er dus momenten waarin er een combinatie is. Dan is er stilte en er is ellende."
-"Absoluut."
-"Hoe zit dat? Is het vijf procent ellende en vijfennegentig procent stilte?"
-"Er is een besef dat in dit hele drama betrokken raken niets brengt, behalve meer drama en meer ellende. Als je geest vertroebeld is, dan ruik je de rozen niet. Natuurlijk, soms moet je actie ondernemen, maar de actie wordt ondernomen vanuit een heel rustige plek in mezelf."
-"Waar is die plek waar de actie vandaan komt?"
-"Dit kan niemand zeggen, dit is hetzelfde voor jou als voor mij. Wie weet waar deze gedachten vandaan komen, waar de energie voor elke actie vandaan komt?"
-"Misschien ergens in de hersenen."
-"Ja, dat kunnen we zeggen, maar waar komt de activering van het brein vandaan? Iets activeert, iets brengt een gedachte in je geest. Iets brengt het idee van vrede in je geest. Hoe dit gebeurt? Wie weet het? Niemand kan het zeggen. Hoe kan het dat jij geïnteresseerd raakte in vrijheid en je broers en zussen misschien niet. En je schoolvrienden. Hoeveel mensen uit je klas zijn zelfs maar geïnteresseerd in vrijheid? Dit is dus een mysterie."
-"Het mysterie blijft."
-"Het mysterie blijft, dat is helder. En als je binnen dit mysterie met directe ervaring je eigen zelf raakt, dan wordt het mysterie een schoonheid. Laat het leven doen wat het wil doen."
-"We spreken over dit onzegbare in termen van schoonheid, stilte en licht. Waarom geven we deze kwalificaties eigenlijk als het geen kenbare kwaliteiten heeft?"
-"Alleen om ernaar te verwijzen. Het is poëzie, en poëzie is ook een kunst. Je kunt niet beginnen te spreken over wat dit is. Iedere kwalificatie schiet tekort. Als je iets ziet, dan zie je het, zie je."
-"Ik vind het nog een hele kunst om me niet af te laten leiden."
-"Misschien neem je wat ritjes op je gedachten. Maar iets is veranderd, en het is veranderd. Mensen kunnen een duik in hun gedachten nemen. Je kunt iets anders belangrijker maken dan waarheid. Dit gebeurde met mijn vorige vrouw. We reisden en hielden samen Satsang. Opeens werden geld en macht belangrijker dan waarheid en vrijheid. Zij koos die route en nu moet ze daar mee leven. Ik had erin betrokken kunnen raken, maar mijn interesse lag ergens anders. Mensen krijgen te zien waar ze achteraan rennen in hun leven, en wat echt belangrijk voor ze is. Voor mezelf zeg ik: Het is vrede, het is geluk, het is zegen. Als er andere dingen in mijn geest komen die dat kleuren, dan ben ik zeer geïnteresseerd om bij mijn eigen hart te blijven, want er is niets anders dat me dit geeft."
-"Maar ja, de kicks lokken wel."
-"Je kunt allerlei kicks achterna rennen, maar middenin het achterna rennen, vraag je jezelf opeens: Hoe zit het met deze stilte? Dat is in ieder geval mijn ervaring. Ik kan naar een feest gaan en middenin de drukte voel ik de stilte. De stilte is overal. Ik hoef er nergens voor naartoe. Ik hoef het feest niet te verlaten en ik hoef niet op het feest te zijn. Als je focust op die andere ervaringen, dan mis je de subtiliteit. Wie je bent kun je onmiddellijk zien. Woede en hebzucht en al die dingen kunnen komen, maar je ziet dat het je niks brengt. Voorheen dachten we dat het ons iets zou brengen. Of we dachten dat we goed waren als we ons er tegen verzetten. Als dit interessant voor je wordt, dan vallen die andere dingen weg. En je merkt het niet eens, kan ik je zeggen."
-"Dat is dus een kwestie van tijd."
-"Dat is een kwestie van tijd. Dat ze van je afvallen en niet meer terugkomen. In dit ogenblik zitten we hier samen stil, en er is niets hier. Dus ze zijn niet erg werkelijk. Maar de gewoonte van het denklichaam om te interpreteren en in allerlei situaties betrokken te raken is van generatie op generatie doorgegeven. Je ziet iets en er komt een verlangen in je systeem. Deze hele maatschappij is erop gericht om te maken dat je dingen wilt."
-"Het lijkt mensen van de leegte af te houden."
--"Ja, dat is met alles waar je achteraan rent. Het is ook niet dat je ergens voor weg moet rennen. Laat wat komt komen, laat wat gaat gaan. Je hoeft je leven niet te veranderen, je kunt je leven leiden, maar de interesse verandert, als je eenvoudig gelukkig bent."

Het leven is erg goed

-"Is dat niet erg passief?"
-"Je kunt het passiviteit noemen, maar het is eigenlijk een actieve interesse in vrede. Al die andere dingen waar je achteraan rende zijn gebaseerd op verleden en toekomst, ze zijn gebaseerd op angst. De mensen denken dat ze er misschien wat geluk uit halen, maar ze zijn er niet gelukkig mee. Als je stopt, dan kunnen de activiteiten doorgaan, maar de geur zal anders zijn, het hele gevoel zal anders zijn. Er is zo'n schoonheid hier, wat kun je hier verliezen? Als je de koning bent van een land, en al het land behoort je toe, dan probeer je niet een lapje grond te kopen. Dat heeft geen enkele zin, het is al van jou. Dus als je ziet wie je bent, en je ziet dat alles in je is, dan wordt het achterna rennen van dingen een grap. Waarom zou je ook maar achter één ding aanrennen? Laat het aan het bestaan over. Het zorgt heel goed voor ons. Hier zijn we. Het leven is erg goed. Je hoeft niets te doen."
-"De afgelopen 24 uur ervaarde ik zegen en subtiliteit, maar ik voelde ook woede en verlangen. Dan lijkt dit subtiele ook iets dat komt en gaat. Net als alle andere dingen."
-"Het lijkt alsof het komt en gaat, maar als je kijkt dan is het er altijd. Hier kun je altijd op terugvallen. Dat kun je niet zeggen van gedachten of gevoelens, of voor al het andere. In diepe slaap is het bewustzijn er nog steeds. Als je wakker bent is het bewustzijn er nog steeds."

-"Als we geen lichaam meer hebben, als we dood zijn, kunnen we dan nog communiceren?"
-"Er zijn veel lagen van lichamelijkheid. Zie je, nu communiceren we en ik praat met jou. Maar tegelijkertijd voelen we elkaar ook, voorbij de woorden. Als ik aan jou denk of als ik je niet mag, dan voel je dat. Als ik hier gewoon stil ben, dan voel je dat. Deze communicatie is er dus ook. Als iemand ver weg aan je denkt, zoals je moeder of iemand met wie je verbonden bent, dan voel je deze gedachten als je een beetje gevoelig bent. Dit is geen lichamelijke communicatie, dit is mentale communicatie. Het denken is in wezen geen individuele identiteit, maar een patroon in het bewustzijn zelf. Het lijkt alsof er individualiteit is. Maar als je feitelijk kijkt, dan ben je een product van alles. Je moeder, je vader, je maatschappij. En toch zeggen we individueel, maar dat is grappige manier om tegen dingen aan te kijken vanuit mijn perspectief. Vaak zeggen mensen tegen me: Ik ben individueel vanwege mijn verleden. Dan zeg ik: Je verleden is alleen een foto. Op dit moment is alles wat gebeurd is een foto in je geest. En als je meer dan een keer je levensverhaal hebt verteld, dan weet je dat het verhaal blijft veranderen. Als je een ander perspectief krijgt, dan verandert zelfs je herinnering. De foto's van het verleden veranderen voortdurend. Het verleden is niet meer wat het is geweest! Dus dit idee dat je een consistent iemand bent, die duurzaam in de tijd bestaat, is ook niet waar. We vullen de gaten voortdurend met ons denken."
-"Toch is er iemand die kan reflecteren op het bewustzijn. Die kan zeggen: Het bewustzijn is er."
-"Dit is een vaardigheid binnen het bewustzijn. Deze vaardigheid produceert het besef van iemand, zie je. Dit is de grap van bewustzijn."
-"Als er niemand is om te reflecteren, is er dan nog bewustzijn?"
-"Ja, er is nog steeds bewustzijn. Er is niet dit reflecterende bewustzijn, maar er is nog steeds bewustzijn."
-"Maar jij kunt je bewust zijn van bewustzijn."
-"Ja, en dat is de schoonheid. Als je je bewust wordt van bewustzijn, dan is dat thuiskomen. Bewustzijn dat terugkeert tot bewustzijn. En dit is zegen, dit is schoonheid. Het bewustzijn geniet van dit spel. Absolute stilte en alle beweging."
-"Dan is er niemand meer nodig, dat is waar. De oceaan ontmoet de oceaan."
-"De rivier ontmoet de oceaan, of de oceaan ontmoet de oceaan, ja. Er is geen individueel ik, er is eenvoudig bewustzijn. Alles is daarin. Ieder menselijk lichaam, iedere menselijke geest, elk gevoel, elke ervaring. Dat is wie je bent. De bron van alles."
-"Als er een pijn is in mijn lichaam, dan voel ik dat over het algemeen sterker dan wanneer iemand anders pijn heeft. Er schijnt dus een soort grens te zijn tussen de een en de ander. Hoe is de referentie aan het lichaam gerelateerd aan dat wat altijd is?"
-"Dit lichaamsbewustzijn moet op zichzelf reflecteren, omdat het mechanisme voorziet in het voortbestaan van het lichaam. Dus als er pijn in het lichaam is, dan zegt het dat er iets gaande is. Als je je hand op het vuur legt, dan moet je weten dat er pijn is in dit lichaam en niet in dat lichaam. Het is er, zodat dit lichaam voor zichzelf kan zorgen. Maar je bent niet het lichaam, je bent dat wat zich bewust is van het lichaam."
-"Misschien begint daar een hoop ellende.", opper ik: "Als je geboren bent, dan krijg je een naam en de mensen zeggen: Hé, jij daar. Dan ga je denken: O ja, deze vorm ben ik. Zo begint de identificatie met iets kleiners dan het geheel, denk ik."
-"Naam en vorm. Correct."
-"Dit is een vreemde vraag, maar ik wil hem toch graag stellen: Is verlichting een verlengd orgasme?"
-"Dat is een goede vraag.", lacht Isaac: "Wat mensen bevalt aan het orgasme is dat je in het moment van het orgasme niet denkt. Er zijn veel soorten orgasme. Alles van een kleine afleiding, waarin het denken nog steeds aktief is en je denkt: Jee, waar maak ik me druk om? tot wanneer je echt een fantastisch orgasme hebt, waarin het denken stopt. Dit is waar de mensen achteraan blijven rennen. De meeste mensen hebben deze ervaring niet op een regelmatige basis, maar toch is er het verlangen. Het lichaam is toegerust voor deze daad en deze ervaring.
De aard van het orgasme is dat het komt en weer afgelopen is. Dit andere geluk is subtieler, maar meer doordringend en makkelijker om de hele tijd mee te leven. Je voelt je heel goed, je voelt je heel gelukkig. En het kan zo intens zijn dat een orgasme erbij verbleekt, als je het vergelijkt. Het kan zo sterk zijn, dat je nog niet in beweging zou komen voor de honderd mooiste vrouwen van de wereld. Je bent absoluut stralend, absoluut gelukkig. Dit is voorbij het orgasme, zou ik zeggen."

Veertien witte boeddha's

Na onze ontmoeting fiets ik door het Vondelpark. Een diepe stilte verspreidt zich over het park, over de wereld. De eenheid bloeit in het groen van de bomen, in de veertien witte Boeddha's op de vijver. Ik fiets rond en rond, vol zoete overgave aan mijzelf. Het bewustzijn rust hier in alles wat 't niets aangaat. Hierover spreken is even eenvoudig als het openen van een nieuwe witte pagina, als een omslag naar de luisterrijke interval van stilte.
Nu kunnen we liefde zijn, want er is een heel universum vol liefde, op dit moment, op alle momenten. In het centrum van het hart is er niets dat je kunt verliezen. Wie het verstaat verstaat het, en wie er niet van weten wil mag het achteloos opzij schuiven. Het is perfectie van schoonheid, het is overvloed van licht, het is onvoorwaardelijke liefde.
Goud flonkert tussen de bomen, de middag is mooi en zonnig. Het leven is een lied. Liefde heeft geen angst. Liefde is: we zijn altijd hier! Ik realiseer me wat Isaac zei over de huidige ontwikkelingen in het menselijk bewustzijn:
-"Het voelt alsof de wereld heel rijp is voor Satsang, om voorbij elke werkelijkheid te komen. Vroeger zaten de mensen veel meer vast in hun patronen. Tegenwoordig zien we door het reizen en de media zoveel verschillende mogelijkheden, zoveel verschillende werkelijkheden. Meer en meer mensen zijn klaar om de waarheid te horen. Als je vroeger tegen mensen had gesproken van: "Je hoeft niets te doen.", dan had niemand je geloofd. Nu kun je tegen mensen spreken en ze herkennen waar je het over hebt, het doordringt hun hart. Hoeveel jaren geleden Boeddha ook leefde, het hart van waar hij over sprak, de Diamant Sutra, was dit. Het is niet nieuw, het gaat al wat langer rond. Ik ondervind dat zelfs van jaar tot jaar meer en meer mensen klaar zijn om dit te horen."
-"Zie je een mogelijkheid voor de hele wereld om verlicht te zijn?"
-"Ja, het zou makkelijk kunnen gebeuren. Wie weet. We zullen zien."
-"Het zou een mooi ding zijn."
-"Jeezz, het zou heerlijk zijn. Je voelt liefde in Satsang, zo'n warmte, zo'n liefde en zo'n schoonheid. Als je door drama getroffen wordt en je hebt een vriend die je vol liefde aankijkt, dan verdwijnt je drama gewoon, omdat je er niet in betrokken kunt raken."
-"Je ellende wordt dus bepaald door de mate waarin je er in investeert?"
-"Ja."
-"Wat is de aard van de illusie?"
-"De aard van de illusie is de gedachte dat iets je gelukkig kan maken, terwijl je zelf geluk bent. Zo snel als je de gedachte oppikt: "Ik wil dit.", is er geen geluk. Dit is de aard van de illusie: Je rent ergens achteraan. Als je eenmaal ziet wie je bent, dan maakt het niet uit wat je hebt. Dan ben je overal gelukkig. Dit is getest en uitgeprobeerd. Een vriend van mij is in een Indiase gevangenis terechtgekomen. Dat is heel anders dan een westerse gevangenis. Ze voeden je niet eens in een Indiase gevangenis, en als ze er zin in hebben dan slaan ze je. Hij ziet wie hij is en hij is absoluut vrij."
-"Sommigen zullen dit betwijfelen."
-"Voor veel mensen was twijfel een goed ding. Het weerhield ze ervan om zich te laten gebruiken. Ze onderhouden deze gewoonte, maar op een zeker punt wordt de gewoonte zelf ondermijnd. Het wordt gezien voor wat het is en dan zeggen de mensen: "Aha, en: Ik ben vrij!"

Dick Sinnige